معارف اسلا می

مسيحيان دين خود را از اديان توحيدي و يكتا پرست مي دانند و شبهة شرك را از خود مي زدايند با اين همه هر سه فرقة مهم آنها تثليث را در كنار توحيد از اعتقادات اساسي و شاخصة هر فرد مسيحي مي دانند.
اين آموزه در سال 325 ميلادي در شوراي نيقيه رسميت يافت و جزء اصول اعتقادي كليساها قرار گرفت.[1]
متن تصويب نامة عقيدتي مجمع نيقيه كه هم اكنون در روزهاي يكشنبه و اعياد كليسا تكرار مي شود چنين است:
«ما به يك خدا معتقديم، پدر قادر مطلق، خالق آسمان و زمين و همة ديدني ها و ناديدني ها و به يك خداوندگار معتقديم، عيسي مسيح پسر خداوند، متولد شده از پدر، به وجود آمده در ازل، نور از نور ، خداي حقيقي از خداي حقيقي، ايجاد شده نه خلق شده، هم گوهر با پدر...»[2]
اين متن امروزه در كليساي مسيحيت به عنوان يكي از اصول اعتقادي تعليم داده مي شود. با اين وجود، چنين اعتقادي در كتاب مقدس (عهد جديد) منشأ ندارد چرا كه كلمه سه خدا (تثليث) هرگز در كتاب مقدس وارد نشده است و نخستين كاربرد شناخته شدة آن در تاريخ مسيحيت به تئوفيل انطاكي در سال 180 ميلادي باز مي گردد.
مسيحيان ادعا مي كنند كه ريشه هاي مفهوم سه گانگي در عهد جديد احساس مي شود و عبارت اعطاي حق تعميد در پايان انجيل متي، آن را صريحاً بيان كرده است. «ايشان را به اسم اب و ابن روح القدس تعميد دهيد»[3] و در رساله هاي عهد جديد نيز غالباً عبارت سلام و تحيت به شكل سه گانه آمده است. چنان كه پطرس در نامه خود مي نويسد: «از پطرس رسول عيسي مسيح به ... برگزيدگان بر حسب علم سابق خداي پدر، به تقديس روح، براي اطاعت و پاشيدن خون عيسي مسيح فيض و سلامتي بر شما افزون باد.»[4] در جواب اين ادعا بايد گفت كه وجود مطالب فوق در كتاب عهد جديد نمي تواند دليلي بر تثليث باشد و ما مي توانيم ادعا كنيم كه شواهد زيادي بر توحيد خداوند و ضد تثليث مورد ادعاي مسيحيان در اناجيل همنوا وجود دارد به عنوان مثال عهد جديد هنگام اشاره به خدا، واژة يوناني «هو ثيوس» را به كار مي برد كه به معناي خداي ازلي، خالق، زنده كننده و مولاي تواناست. اين كلمه به خداي ابراهيم، اسحاق و يعقوب، موسي و پيامبران ديگر اشاره دارد. عهد جديد هرگز عيسي و روح القدس را «هوثيوس» نخوانده است.[5]
نويسندگان عهد جديد عادت دارند خدا را پدر بنامند اين اصطلاح از يهوديت آمده است عيسي به شاگران خود تعليم داد كه در دعاهاي خود، خدا را «پدر آسماني» بخوانند.[6] وي با اين كار به اين كلمه جنبة عاطفة خانوادگي خاصي بخشيد و لفظي را مطرح كرد كه كودك براي صدا زدن پدر خود به كار مي برد.
هم چنين عيسي گفت: «نزد پدر خود و پدر شما و خداي خود و خداي شما مي روم.»[7] البته انجيل يوحنا بر رابطة ويژة عيسي و خداي پدر تاكيد مي كند مثلاً مي گويد: «كلمة ازلي خدا جسم گرديد و ميان ما، در شخص عيسي ساكن شد.» همچنين پولس مي گويد: «خدا در مسيح بود و مهرباني و لطف نجات بخش خداي ما (در مسيح) ظاهر شد.»[8]
همچنين عيسي گفت: «من و پدر يكي هستيم.»[9] معناي اين عبارات وحدت يگانه و بي نظير، وحدت محبت شديد، وحدت اراده و وحدت عمل است. عيسي به كامل ترين وجه. ارادة پدر را عملي مي سازد و همة دانش و تعاليم خود را «از پدر» مي داند و مي گويد: «پدر بزرگ تر از من است»[10]
بنابراين مي توان گفت انديشه تثليث در اصل مسيحيت وجود ندارد و بعدها توسط پولس و شاگردش يوحنا وارد مسيحيت شده است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. درآمدي به مسيحيت، مري جو ويور، حسن قنبري.
2. موسوعة الاديان في العالم (المسيحيه)

پي نوشت ها:
[1] . زيبايي نژاد، محمدرضا، مسيحيت شناسي مقايسه اي، تهران، سروش، 1382، ص 333.
[2] . همان، ص342.
[3] . توماس ميشل، كلام مسيحي، حسين توفيقي، مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، چاپ اول، اعتماد قم، 1377، ص72.
[4] . رسالة اول پطرس/1: 1 و 2.
[5] . كلام مسيحي، ص73.
[6] . انجيل متي/6: 9.
[7] . انجيل يوحنا/20: 17.
[8] . تيطس/4:3.
[9] . انجيل يوحنا/10: 30.
[10] . همان/14: 28.